Ultimi pinsati d’una Italia sunniata, pronti à smarì sott’à a guardia eterna ‘llu monti Palatinu. Di notti, a meludia incidi l’aria calda ‘llu Laziu, affucatu da i vapori ‘llu Tiberi ch’hà ingonfiatu u timpurali istatini. A dulciani ribomba com’è a pirula ughjinca d’un sgaiuffu ‘lla plebaglia antica, in li carrughji di Roma. Idda scacciafughji l’ombri culpivuli chì corri nant’à i pavimenta, s’adderdana davanti l’innamurati abbracciati, accampa i stretti, ch’idda hè u ricoccu eternu ‘lli so animi petrosi.
“La passerella d’addio”
Chì dici l’opara di Nino Rota ? In l’opari di u gran’ Federico Fellini, hà fattu di a vita una festa. Una festa strampalata chì si firma à l’attrachju, nant’à una piaghja ‘lla costa adriatica divintata teatru di l’esistenzi persi. Tuttu u dicoru di sinemà si veda ma ùn stuna mancu i cumediani, sò scuparti, è pronti à ghjucà in la Comedia dell’ Arte muderna. Arlecchini annibiati, decadduti di i so culori purtani l’ultimi fantasticoni luminosi in la ronda sfrinata. Un Marcello Mastroianni biondu, a stanchezza di campà cù u pisu ‘lla somma umana, abbandunendusi in lu baddu cunduttu da tamantucciu musicantu melanconicu. Issa scena finala di u capu d’opara “Otto e mezzo” di Federico Fellini bastaria à fà u riassuntu di ciò ch’idda sinificheghja a musica ‘llu cumpusitori, splusioni di venti, splusioni di a gioia in lu drama di a vita
“Tutt’insieme ! Tutt’insieme !”, lampa Mastroianni, tintu criatori d’un mondu ironicu, isciutu di u tempu. S’inizia l’abbacinamentu musicali cunduttu da rama fastuosi, ghjunti à accumpagnà a caduta magnifica ‘lla sucetà mascata, vinuta à invinacciassi in u fraiu tramendu di l’instrumenta divintati scimiti, è chì t’hani da spinghjassi, subbitu, in l’aria bughjosa.
Nino Rota, natu in 1911 à Milanu facia parti di i ziteddi alivati da l’arti, mani d’oru capaci à ghjucà u mondu in musica quandu i pezzi classichi ùn bastavani più. U so primu oratorio hè statu ghjucatu in Parigi è Milanu in 1923, ùn avia chì 12 anni. Trà l’America è l’Italia, principia à cumpusà par u sinemà in l’anni 1930. U so sontru cù Federico Fellini, chì scrivia u so primu filmu, “Il sceicco bianco” in 1952, fù l’iniziu d’una longa culaburazioni, è forsa a più bedda di u sinemà talianu .
Amarcord, 1973. Razza di baroccu mudernu à l’accenti di u jazz, si ricunnosci à l’aria di a cialamedda chì vola, è di i pezzi d’organi lampati, scappendu subbitu di a meludia principali. Pari una musica scritta par i ziteddi d’un mondu incantatu.
U Jazz par cuntà u scuzzulamentu chì s’impatrunisci di Roma à l’alba di l’anni sessanta, a corsa di i Vespi, s’invitani à a terazza di i caffè una sucetà nova, artisti francesi, tedeschi o americani, sò vinuti a goda La Dolce Vita. A trumpetta infiamatta di Caracalla’s. A musica sola, basta à scopra di novu u filmu, ed u dischu teni senza l’imaghjini, Nino Rota senza veda l’opari nanzu, autonomia di a musica è di u so criatori.