Costa-Gavras, tragedianti di a Grecia ughjinca

Onori maiò par Tempi rivista stu primu di marzu, u cineastu grecu hà ricivutu u nosciu ghjurnalistu Valécien Bonnot-Gallucci par discorra di u so filmu “Adults in the room“, inspiratu di u rumanzu “Conversations entre adultes. Dans les coulisses secrètes de l’Europe” scrittu da Yànis Varoufàkis. Hà vintu u premiu di a più bedda adattazioni mentri l’ultima serata di i César. 

4773781


Una tragedia greca par filmà u scumpientu spavintosu ch’iddu hà cunnisciutu u paesu in u 2015, hè a surghjenti di l’opara nova di Costa-GavrasAdults in the Room”, isciuta in Francia à lu mesi di nuvembri di u 2019, è inspirata d’un altru filmu di u cineastu  “Z, iddu hè vivu » (1969), trattendu dighjà d’un sughjettu grecu. Una tribunalata contru à a dittatura di i Culunelli installata in lu paesu dopu à u colpu di Statu militaru in u 1967.
Fughjendu a guerra, par truvà u riposu in Francia, Costa-Gavras, si scrivi à l’università è principia a so prufissioni di cineastu, grazia à idda, sarà curunatu da lu Festivalu di Cannes è di Berlinu, l’Academia di l’Oscars è di i César par i so filmi, “Missing”, “Amen” o ancu “Music-Box”.

Dapoi u 2007, Costa-Gavras hè Prisidentu di a Cinemateca francesa. U so ultimu filmu “Adults in the Room” parla di a surghjenti di a crisa ecunomica greca chì s’affaca u lindumani di a vittoria di a manca, cù u partitu Syriza in u 2015. Costa-Gavras vulia mustrà stu sfundamentu murtiferu ch`hè divintatu a crisa di a debbita greca, sempri di ritornu à tempu ch’era restituita. Una spirali murtali tali “una tragedia greca di i tempi muderni“, a chjama cusì. Parchì una tragedia Elena ughjinca ? L’avemi scontru una dumenicata, stu primu di marzu di l’annu 2020, par ni sapè di più:



Valécien Bonnot-Gallucci : Ci truvemi in Grecia, u vicculu di a Tragedia litararia scritta sottu ad a forma di pezzi di teatru, induva l’attori purtaiani mascheri par ghjucà un parsunnaghju pocu cumunu. Ind’è “Adults in the Room”, si tratta d’omi pulitichi ammascati chì sò divintati parsunnaghji cascati in l’indiffarenza, insensibili di pettu à lu guvernu grecu. Chì sensu deti vi a sta tragedia greca? Chì era l’urighjina di sta scelta è di sta vulintà di cuntà a crisa greca sincondu u ghjenaru teatrali tradiziunali?

Un vuliu micca fà com’è u sinemà americanu, chì purtaia un sguardu manicheanu nantu à sti raconti. In a tragedia, ùn esisitini micca u bravu ed u cattivu. Ci sò parsunnaghji chì difendini certi idei, difendini a forza di sprimà punti di vista par i raghjoni leghjitimi è ghjustifichivuli. A crisa greca, i nigozi trà lu guvernu di Alessiu Tsìpras ed i capi auropei sò stati matrati da st’ambienti bughjosu, sta crisa di u verbu. Ghjè una tragedia greca ed ugni parsunnaghji difendi cù forza i so cridenzi prufondi, tali i pezzi tragichi d’Euripidu, Electra, Ifigenia o ancu Eudipu. Una tragedia, parchì hè u fattu di l’andatura d’un picculu gruppu nantu à u populu, ch’avia pochi risultati nantu à a classa mediana è quidda à l’inghjò. Sta parti di u populu s’hè ritruvata cù un salariu sfundatu à 40%, è 500 000 ghjovani ghjunti à a fini di li so studii hani fughjitu in Francia, par asempiu, par truvà un impiegu. Par quisti quì, era un dramu, micca una tragedia, quid’altra si trova in lu guvernu framezu à l’attori di u teatru puliticu, di l’Agora. St’attori baddani à a fini di u filmu una curegrafia chì ci raminta i baddi strasurdinarii di stu mondu teatrali. L’altra raghjoni di a tragedia hè u ripigliu di l’idea d’un coru: cuntà in lu sinemà una fola grazia ad u coru, induva un gruppu d’attori ghjunghjini subitu nant’à a scena, ùn dicini nienti ma la so prisenza sola sinificheghja assai. U populu in faccia à lu guvernu chì cerca una risposta à sta crisa.


Valécien Bonnot-Gallucci: Euripidu è Sofoclu sò i babbi di a tragedia greca, sò stati, com’è u vuleti mustrà ind’è “Z”, l’autori scritti nantu à la lista difesa di i Culunelli. Pinseti chì u so ghjenaru litarariu, a tragedia, saria sempri aduprata oghji par una tribunalata contru à una dittatura nova? Forsa aveti sceltu l’asempiu di sta dittatura par dinunzià u ritornu d’una austerità nova?

In ugni casu, avemi a sottumissioni di u populu da lu puteru. Incù “Z”, quist’affari hè cuntata da l’armi, u suppliziu ed a prighjoni. Incù “Adults in the room”, da a putenza di u soldu, di a finanza è di l’ultra-libaralisimu. I culunelli hani pruibitu i pezzi tragichi di Sofocli parchì amparani da risista. L’eroia Antigona parla di libartà, di risistenza contru ad a tirrania, un bisognu ch’iddu hà lu puteru par sottumetta l’omi. A tragedia porta un aspettu fundamintali, hè par sta raghjoni chì i culunelli hani vulsutu sguassà sti testi. Era una razza di scola pinsendu chì si pudia cuntà da u spittaculu u mondu cù a custruzzioni d’un discorsu chì v’impregna. Tandu i culunelli hani cacciatu st’urgani culturali, hani cuntrulatu u teatru. A dittatura di i culunelli è di u soldu sò tragedii grechi tramindui.

72b338e4f543d9e4742752c50ab3cd0b



Valécien Bonnot-Gallucci: Aveti mintuatu Antigona, l’eroia greca chì, à nomu di a ghjustizia hà datu una sepultura à lu frateddu soiu, è nigatu i leghji di u tirranu Creonu. Tandu Antigona pudaria incarnà sta Grecia chì raprinsinteti ind’è “Adults in the Room”, a lotta contru ad i leghji di i scagni auropei, chjamendu à la vera ghjustizia auropea? 

Eccu, à nomu d’una libartà. Antigona hè un’idea ginirali di a libartà. A situazioni ughjinca di a Grecia hè scunnisciuta, à l’inversu di a Tragedia. A tragedia greca hà datu a nascita à d’altri tragedii, si hè diffondata in ugni teatru di u mondu. Tandu Antigona, com’è l’aveti mintuatu pudaria aiutà à fà cunnoscia lu ritrattu d’una Grecia sottumissa è nigata in la so rialtà.

Valécien Bonnot-Gallucci: Avemi u sintimu chì u filmu « Z » hà una respunsabilità in la crescita di a cuscenza intarnaziunali di pettu à sta dittatura. Incù “Adults in The Room”, pinseti ch’aveti scuzzulatu certi capi pulitichi ? Aveti ricivutu risposti da la parti di i puliticanti ?

Quandu ci faci un filmu, ci conta una storia cù i mezi di a camerà ed ùn ci pinsa ad i cunsequenzi. Si pò passà calcosa, o micca. Un antividimi micca stu svegliu di i cuscenzi parchì ùn femi un filmu par i spittatori. Un vogliu impiegà sta parolla, “spittatori” parchì hè unicu ugni publicu. Com’è si pò cunnoscia sti spittatori ? Tandu faciu u mio filmu par lascià scappà a riflissioni d’ugni publicu. Ci sò stati dibattita viulenti in Grecia. L’aghjenti di a manca hani rumbiccatu a mancanza di curraghju ‘llu guvernu raprisintatu. L’aghjenti di dritta ùn accittaiani a rispunsabilità di i pulitichi libarali in a crisa ecunomica. U publicu tedescu era cuntentu, scuprendu i nosci ditti nantu à li so ministri. Ugnunu t’hà i so rifarenzi com’è u pudeti veda. Parò ùn avemi furzighjatu par prisintà u filmu in Inghiltarra, nanzu à l’ultimu negoziu di u Brexit. Ci ni sò stati uni pochi in privatu, ma micca di manera ufficiali. Un vuliemi micca chì u filmu sia impiegatu par d’altri raghjoni. Credu chì a Grecia t’hà un intaressu veru da stà in l’Auropa, pinsà l’Auropa hè u solu imbuscu ghjustapuntu. U filmu ùn pudia serva a causa è l’argumenti d’una surtita ‘llu Reami-Unitu.

Valécien Bonnot-Gallucci: Un’ultima dumanda par u nosciu ghjurnali,  saria un arnesu intarassanti u sinemà corsu par trasmetta i lingui righjunali?

Ci voli à parlà i lingui righjunali è cultivali, ghjè impurtantu, ma ùn devini micca essa mezi pulitichi, o mezi di prissioni. U so insignamentu hè necessariu parchì facini parti di i fudamenti d’una cutura, una forma di libartà. Oghji, ci voli à da essa curraghjosu par producia l’opari in lingua righjunali è mustrà discursati in lingua corsa o brittona, parchì campani è ci voli à mustrà ch’iddi sò vivi. Ci voli à scriva filmi sani in lingua corsa cù attori, pruduttori, scrivani chì u sapini parlà, u capiscini ed u scrivini.

Lasciate un cummentu ?

Questo sito usa Akismet per ridurre lo spam. Scopri come i tuoi dati vengono elaborati.