Vociru pà u patrimoniu – Liviu Leandri

Disgraziamenti, ci sarà vulsutu à aspittà a distruzioni di a « furesta » di Notre Dame da chì a Francia si rindissi contu chì u patrimoniu, ciò chì hè statu datu da i no anziani, è ciò ch’è no trasmettaremi à i nosci ziteddi, ùn hè mancu appena immurtali.

Quandu a frizza hè cascata, numarosi sò i parsonni à avè dichjaratu ch’edd’era una pagina di la noscia storia chì si giraia ; un errori maiò. Incù u passatu, ci campemi, è basta. Ùn si pò micca dì, ancu quandu un opara d’arti hè distrutata da i fiari, ch’eddu ci voli à abandunnà la. Ci voli à campà incù u passatu, parchì s’è nò l’abandunnemi, u passatu hè cundannatu à mori.

Sò propiu cuntentu d’avè vistu i millioni raccolti pà riparà ciò ch’eddu si pò riparà, ma ùn possu micca impignà mi di pinsà à tutti ‘ssi munumenti tralasciati cum’è tanti mimori chì sparisciani pocu à pocu : Quantu casteddi sfundati, quantu capeddi persi, quantu paesi abandunnati ? U corsu ch’eiu sò vedi prima a manera cùn quali si mori u so patrimoniu, è ùn pò ca stà imputenti davantu à tala disgrazia. Tanti lochi abbutinati, tanti stantari scuparti pà essa mustrati cum’è trofei, tanti mulini ch’ani persu tuttu, sin’à u ricordu di i so macini sottu à i frombuli…

In Francia, ghjè u listessu affari : u Patrimoniu stà tralasciatu, da Orezza à Antibes, parchì semi tutti culpevuli. Semi tutti culpevuli parchì stu patrimoniu, ùn lu femi micca campà. Semi tutti culpevuli parchì ùn purtemi più u rispettu è l’intarissu ch’eddu si purtaia à l’anzianu in li tempi. Semi tutti culpevuli parchì ùn vulemi mancu più trasmetti. Sicura, ùn semi micca i soli culpevuli, sicura, ùn semi micca soli a fà ‘ssu sbaddu ! Incù noscu, i culpivuloni sò u statu, è l’amministrazioni, chì si sò piantati di purtà un intarissu maiò nant’à u nosciu patrimoniu, parchì ghjudicani stu sittori cum’è essendu di pocu valori, micca nicissariu à a vita d’ogni ghjornu, parchì eddu costa di più ch’eddu rapporta…

Cunnoscu tanti attori culturali, chì travaddani ogni ghjornu à fà chì sti provi di millioni viti passati siani trasmisi à tutti, è ùn possu micca dì chì nudda hè fatta, saria una mancanza di rispettu : usani à u massimu u puteri ch’eddi ani ricivutu. Ma quandu 400 anni di duminazioni ginuvesi ch’ani purtatu à a Corsica furtuna cum’è disgrazia sò piatati sottu à un velu, quandu una cità copra i so fundazioni Paleocristiani sottu à u cimentu, quandu sta cità funda l’essenziali di a so prugramazioni culturali nant’à un solu parsunaghju storicu, quandu a lacchemi trasfurmà in un « Disneyland corsu » un santuariu di a risistenza (cf. u prughjettu municipali di a citadella d’Aghjacciu), quandu in fini ùn si pò micca impignà a distruzioni da i fiari d’un capu d’opara di l’architittura gotica vechju di 850 anni, ùn si pò micca dì chì u statu è l’administrazioni sò nucenti quantu à a persa di u patrimoniu. Alora spergu chì stu disastru, u focu chì hà brusgiatu pocu tempi fà una parti di u patrimoniu universali, hè divintatu un asempiu, un asempiu ch’ùn ci voli micca sevità. Spergu chì mondu s’hè resu contu chì u patrimonu pò avè un caratiru passageru, è chì misuri sarani presi, pà impignà a distruzioni d’altri lochi, d’altri libri, d’altri muri chè facini parta di u nosciu patrimoniu.

Lasciate un cummentu ?

Questo sito usa Akismet per ridurre lo spam. Scopri come i tuoi dati vengono elaborati.