Versu à un’incapacità di rifleta è d’avè un spiritu criticu colpa à a rapidità di a lettura annantu à i screni ?

Più di deci anni fà, Maryanna Wolf, circadora in neuroscienzi conitivi, facia incù u so libru Proust et le Calamar un primu custattu : i tecnulugii novi ani mudificatu di manera tremenda a noscia manera di leghja è, di fattu, a noscia manera di pinsà. Deci anni dopu, a dirittrici di u Centru di a dislessia, di i littori diversi è di a ghjustizia suciali di l’università UCLA s’attacca à u futuru di i nosci ciarbeddi littori, incù una priuccupuazioni chì quantunqua… ci pò dà u pinseri : comu fà da prisirvà a pinsata critica, l’impatia è a riflessioni, allora chì i nosci ciarbeddi sò di menu in menu avvezzi à a « littura arguta », vali à dì lenti, sana, alluntanata da i distrazzioni numerichi, è chì parechji parsoni dicini d’ùn essa più capaci di leghja « com’è tandu ». Maryanna Wolf sprimi dunqua u so puntu di vista à favori d’un’educazioni sapendu alternà i supporti manuali, com’è i libri, è digitali, pà u benistà di i nosci ciarbeddi…

A circadora palesa a so paura : quidda di veda un atrufia di certi modi di pinsà pà i maiò: analisa critica, impatia, riflissioni ; ma parla dinò di a paura di a mancanza di sviluppu di sti modi quì pà i ziteddi, è t’hà a paura chì tuttu què avissi impiicazioni negativi pà u nosciu sviluppu intelletuali, è, di manera più ricircata, pà l’omu in generali. A manera ch’eddi t’ani l’umani di trattà l’infurmazioni t’hà cunsiquenzi annantu à u so sviluppu. Ma à a noscia epica, utilizemu un « circuitu » cusì simplici chì no tralasciemu i prucedimenti di pinsata sufisticati. Dumani, avaremu tandu ciarbeddi sfarenti. Sfarenti, ma micca menu intarissenti… Ma l’inchietudina di Maryanna Wolf si cuncentra annantu à u fattu chì, in u futuru, i nosci ciarbeddi sarani à prò è guasgi fatti apposta pà i bisogni criati da i medii tecnulogichi : u trattamentu visuali, u trattamentu di parechji supporti d’infumazioni… Ma st’amegliurazioni, ben chì furmidevuli, ùn si devi fà à u tralasciu di prucedimenti di pinsamenti più sviluppati è più cumplessi, è nicissarii à l’analisa critica, senza quali u mondu ùn hè più fattu cà d’una manza di pecuri seguitendu ogni parsona muscenduli un pizzucciu di carri senza pinsà à induva st’appattu ci pò cunducia : un mondu scemu senza pinsata, senza riflessioni…. Senza vita ?

L’analisa critica accoddi parechji prucedimenti. L’impatia, par asempiu, hè di più cumplessa cà ch’eddu si pudaria creda : ùn basta micca à risenta, ci voli à capiscia una teuria ditta da un antru spiritu, da un antru pinsatori. À capiscia u puntu di vista di qualchissia, ciò chì dumanda monda « addistimenti » cunitivi. S’è a spezia umana cummencia à essa di menu in menu impatica, di menu in menu analitica, saremu guvirnati da dimagoghi. Paragunendu incù l’attualità par asempiu, i Stati Uniti sò oghji cunfruntati à parechji prublema ingiru à un capimachja ch’ùn cunnosci nè i scenzi, nè a storia, nè menu a cumprinsioni di i leghji – vali à dì chì ùn ci capisci un’acca à i guverni pulitichi….Eppuru, incù beddi paroli è beddi discorsi, stu prisidenti hè statu elettu è nimu (inde u paesi) pari avveda si di a scimità di st’omu.

U prublema trattatu da Maryanna Wolf hè dighjà prisenti oghji incù i « fake news », sottumissi à i nosci ghjudicamenti è à a noscia capacità à ricunnoscia u veru da u falzu. Semu vulnerabili avà, soprattuttu oghji chì ci truvemu di pettu à una massa d’infurmazioni cusì maiò chì, pinsendu chì ci n’hè troppu, l’avemu da cumminuì à un’accuddera di sintesi, rializati da parsoni à i quali lachemu a rispunsabilità di dà un ghjudicamentu pà noi, inveci di danni unu da par noi. Allora, andemu versu i siti è i ghjurnali cunnisciuti -micca à tortu- da essa sicuri di a ghjustezza di ciò chì no lighjimu. Quantu volti avemu intesu : « Iè socu sicuru ch’edda hè vera, l’aghju letta annantu à …. » ancu s’edda hè a burla a più maiò di u XXIesimu seculu ! Ùn hè micca di stu modu quì chì u nosciu ciarbeddu devi trattà l’infurmazioni…

Ma chì ghjè a sfarenza trà un testu stampatu è un testu annantu à un tilifuninu o annantu à un urdinatori ? A sfarenza hè quissa : lighjendu una stampatura, semu di più à prò à cuncintracci. Ùn semu micca lenti. Ùn voli micca dì ch’ùn lighjimu micca in diagunali quandu lighjimu una stampatura, un littori ùn hè micca menu bonu parchì salta qualchì filaru, ma t’avemu, senza sapè la, un avantaghju chinesteticu chì addenta. Semu à prò d’apprufundiscia è d’analizà ciò chì no avemu capitu, è di rivena in daretu pà ciò ch’ùn avemu capitu. Ùn hè tandu micca a listessa cosa pà i screni. T’avemu stu sintimu d’effemerità, ma soprattuttu st’incustanza, d’essa sempri distrattu annantu à internet. T’avemu allora dui punti di distrazzioni, è a noscia cuncintrazioni ni pati tandu… Sta manera di leghja à la lestra annantu à i screni hè un tistimoniu di una mancanza di cuncintrazioni, di un bisognu di muvimenti pirmanenti, di l’assenza di verificazioni. L’efficacità, a vitezza, diventani prucedimenti duminanti, tralascendu l’analisa critica, l’impatia…. U prublema hè chì a vitezza cunduci à a distrazzioni inveci di cunducia à a cuncintrazioni. Ma a cuncintrazioni ùn hè chè u principiu di u circuitu : a littura prufonda hè cintrali, è tuttu ciò chì servi à l’analisa critica d’un sughjettu ci hè liatu. S’è no ùn avemu micca u tempu, lighjimu in diagunali, è ci femu un riassuntu fattu da diduzzioni à la lestra. È chì avemu infini ? Una tindenza à creda tuttu ciò chì no lighjimu.

S’è no piddemu l’abitudina di leghja troppu annantu à un screnu, pirdimu l’abitudina di leghja à l’ « usu anticu ». Ma chì ci vularia à fà allora di pettu à stu sviluppu di i reti è di a littura digitali da ùn tralascià nè a lettura stampata, nè i nosci capacità conitivi ? Sicondu Maryanna Wolf sempri, ci vularia à imparà à i ziteddi à leghja di manera stampata ma dinò à leghja è à fà prugrammi annantu à i screni, pà chì u ciarbeddu sii abituatu à leghja u stampatu è u digitali, fendu di sti dui tippi di littuti, litturi uguali. Avè boni abitudini, qualessu sia u mediu utilizatu, eccu a suluzioni da prisirvà i nosci ciarbeddi. S’è vo vuleti par asempiu leghja i vosci e-mail, lighjiti puru annantu à i vosci screni, ma s’è vo circheti à capiscia qualcosa o à leghja un testu di manera prufonda, ricircata, allora stampeti u vosciu testu è pudareti apprizzà una littura cunitiva (è dunqua prufonda, critica ecc) senza pari !

Surghjente : https://usbeketrica.com/article/a-plus-vous-lisez-en-diagonale-plus-votre-cerveau-reclame-de-la-rapidite

Lasciate un cummentu ?

Questo sito usa Akismet per ridurre lo spam. Scopri come i tuoi dati vengono elaborati.